De digitale wereld is geen verslaving die moet worden genezen, maar een nieuw soort plek. Terwijl technologie ons leven blijft hervormen, worden de oude metaforen van controle en terugtrekking minder bruikbaar. In plaats daarvan moeten we het internet – en binnenkort ook de kunstmatige intelligentie – erkennen als een afzonderlijk domein met zijn eigen regels, gewoonten en realiteiten.
De grenzen van het “verslavings”-model
Al meer dan tien jaar beschouwen we onze relatie met internet door de lens van verslaving. Dit raamwerk biedt een comfortabele diagnose: dopamine-aanvallen, herbedrading van de hersenen en de behoefte aan digitale detoxen. Hoewel er waarheid zit in de dwangmatige aard van onlinegedrag, schiet dit model uiteindelijk tekort. Het suggereert een probleem dat moet worden opgelost door onthouding, in plaats van een nieuw landschap waarin moet worden genavigeerd.
Het idee dat we het internet simpelweg kunnen ‘verlaten’ is een fantasie. Pogingen om apparaten uit scholen of openbare ruimtes te weren zullen mislukken; de technologie is hier om te blijven. Hetzelfde zal onvermijdelijk gelden voor AI. Verzet is geen optie; aanpassing is.
Het internet als plaats
De sleutel tot aanpassing is begrijpen dat internet niet alleen een hulpmiddel is, maar een plek. Het is niet fysiek, maar daarom niet minder reëel. Voor degenen die online zijn opgegroeid, is het gevoel dit rijk te betreden duidelijk: de tijd verschuift, het lichaam vervaagt en er ontstaat een ander zelf.
Dit ‘andere zelf’ is geen ontsnapping aan de realiteit, maar een ander soort realiteit. Het internet heeft zijn eigen geografie, zijn eigen sociale structuren en zijn eigen vormen van interactie. Om effectief door deze plek te navigeren, moeten we de taal leren, en niet vechten tegen het bestaan ervan.
Waarom sprookjes?
Als internet een nieuwe realiteit is, hebben we nieuwe manieren nodig om dit te begrijpen. De oude verhalen over controle en zuiverheid zullen niet werken. In plaats daarvan hebben we de wijsheid van sprookjes nodig: verhalen die de duisternis, de transformatie en de onvermijdelijke reis naar het onbekende erkennen.
Net zoals sprookjes ons leren hoe we met monsters en magie moeten leven, moeten we leren hoe we moeten leven met internet en AI. De digitale wereld is geen bedreiging die moet worden overwonnen, maar een nieuwe grens die moet worden verkend.
Het internet is geen medicijn dat moet worden genezen, maar een plek waar we ons aan kunnen aanpassen. Sprookjes gaan niet over het ontsnappen aan de realiteit, maar over overleven in werelden waar de regels anders zijn.
De toekomst gaat niet over het ontsnappen uit de digitale wereld, maar over het leren leven daarin.
